Cảm biến khói quang điện và cảm biến khói ion hóa: Đâu là lựa chọn tốt nhất?

Trong bối cảnh “Thời tiết hanh khô, cẩn thận củi lửa”, việc trang bị cảm biến khói nhằm phát hiện sớm nguy cơ cháy nổ được nhiều gia đình quan tâm. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có 2 dòng sản phẩm: cảm biến ion hóa và cảm biến quang điện, mỗi loại đều sở hữu nguyên lý hoạt động và những ưu, nhược điểm riêng biệt. Vậy đâu là lựa chọn tốt nhất cho gia đình bạn trong năm 2024 này? Hãy cùng Lumi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

1. Cảm biến khói ion hóa là gì?

Đây là thiết bị cảm biến hoạt động dựa trên nguyên lý ion hóa, để phát hiện khói và cảnh báo cháy nổ hiệu quả, sở hữu một buồng chứa với nguồn phóng xạ Americium-241. Vật liệu này phát ra các hạt alpha, ion hóa không khí, tạo ra dòng diện ổn định chạy giữa 2 tấm tích điện.

Khi khói xuất hiện, chúng phản ứng với các hạt ion, gây sụt giảm dòng diện. Tới một ngưỡng nhất định, mạch điện tử được tích hợp bên trong thiết bị sẽ kích hoạt cơ chế báo cháy.

1.1. Ưu điểm của cảm biến ion hóa

Dựa trên nguyên lý hoạt động, cảm biến khói ion hóa sở hữu những ưu điểm vượt trội sau:

• Thiết bị này có khả năng phát hiện nhanh chóng các đám cháy bùng phát dữ dội cùng ngọn lửa lớn, lượng khói cao.
• Cảm biến khói ion hóa có giá thành khá rẻ, phù hợp với nhiều đối tượng sử dụng.

1.2. Nhược điểm của cảm biến ion hóa

Song hành với các ưu điểm, cảm biến khói ion hóa vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định:

• Các hạt ion có thể chịu ảnh hưởng bởi hơi nước, bụi bẩn, côn trùng… gây ra tình trạng báo động giả. Không chỉ gây phiền toái trong quá trình sử dụng, sản phẩm này tiêu tốn nhiều năng lượng, yêu cầu người dùng thay thế pin thường xuyên hơn.
• Cảm biến ion hóa hoạt động không quá hiệu quả trong môi trường nhiều gió. Đồng thời, “lép vế” so với cảm biến quang điện trong việc phát hiện nguy cơ từ các đám cháy âm ỉ, vốn tạo ít khói hơn.
• Sử dụng đồng vị phóng xạ, đầu báo khói ion hóa không cho phép mở buồng cảm biến để sửa chữa, vệ sinh, đồng thời, kém thân thiện hơn với người dùng và môi trường xung quanh.

2. Cảm biến khói quang điện là gì?

Cảm biến khói quang điện sử dụng nguyên lý tán xạ ánh sáng để nhận biết sự hiện diện của khói. Sản phẩm này được cấu tạo gồm nguồn sáng, thường là LED, đối diện với bộ phận thu sáng bên trong một buồng chứa kín. Khi khói xâm nhập vào buồng chứa, gây nên hiện tượng tán xạ hoặc che khuất hoàn toàn chùm sáng, kích hoạt mạch cảm biến “bật” báo động.

2.1. Ưu điểm của cảm biến khói quang điện

Khác với thiết bị ion hóa, cảm biến khói quang điện sở hữu những ưu điểm riêng biệt:

• Bên cạnh những đám cháy rực lửa, cảm biến quang điện còn nhanh chóng phát hiện khói từ giai đoạn âm ỉ, khi chưa hình thành ngọn lửa.
• Không chỉ hoạt động tốt trong môi trường gió mạnh, thiết bị này cũng ghi điểm khi phát hiện khói chính xác hơn, ít bị ảnh hưởng bởi bụi bẩn, hơi nước…Do đó, ít hoang phí năng lượng, hoạt động bền lâu với tuổi thọ pin dài, từ 5 năm đến 10 năm, không yêu cầu thay pin thường xuyên.
• Dễ dàng sửa chữa, vệ sinh và an toàn hơn với sức khỏe người dùng do không sử dụng chất phóng xạ.

2.2. Nhược điểm của cảm biến khói quang điện

Sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, cảm biến quang điện thường có giá thành cao hơn so với loại ion hóa.

3. Nên chọn cảm biến khói nào để bảo vệ tổ ấm gia đình?

Các tổ chức quốc tế bao gồm Underwriters Laboratories (UL), National Fire Protection Association (NFPA) đã thực hiện nhiều nghiên cứu để so sánh hiệu quả giữa 2 dòng cảm biến khói thông dụng. Kết quả chỉ ra rằng:

• Báo khói quang điện phản ứng nhanh nhạy hơn từ 15 đến 50 phút so với báo khói ion hóa trong những trường hợp cháy âm ỉ, thường xảy ra ở các hộ gia đình.
• Tuy cảm biến khói ion hóa phản ứng nhanh hơn từ 30 đến 90 giây đối với các đám cháy bùng phá lửa nhanh, mạnh, NFPA vẫn đưa ra nhận định rằng cảm biến quang điện hoạt động ưu việt hơn trong nhiều tình huống hỏa hoạn.
• Đặc biệt, các đầu báo khói ion hóa chiếm tới 97% tỷ lệ báo động giả, gây nhiều phiền toái, dẫn đến việc bị người dùng vô hiệu hóa, làm giảm hiệu quả của hệ thống báo cháy.

Hơn hết, nguyên nhân dẫn tổn hại tính mạng trong các vụ hỏa hoạn phần lớn đến từ tình trạng ngạt khói, xảy ra nhiều khi cả gia đình đang ngủ say, ít nhận thức được môi trường xung quanh. Do đó, cảm biến khói quang điện chiếm ưu thế vượt trội trong việc phát hiện nhanh chóng, chính xác các đám cháy âm ỉ – giặc lửa có khả năng tạo ra lượng khói nhiều nhất, giúp người dân kịp thời hành động, nâng cao an toàn một cách hiệu quả.